Θεός Σαβάζιος, Μουσείο Μελβούρνης

Το χέρι ως αναπαράσταση του θεϊκού

Το χέρι ως αναπαράσταση του θεϊκού 540 319 V.M. Kwen Khan Khu

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,

Σήμερα σκοπεύω να σας δείξω ένα αρχαίο έργο τέχνης με εσωτερικές προεκτάσεις. Πρόκειται για μια αναθηματική προσφορά που εμπεριέχει τόσο την τάση να ενώνονται και να εναρμονίζονται αντίθετα ρεύματα σκέψης ή ιδεών, όσο και την στενή σύνδεση με τον αποκρυφισμό. Πρόκειται για…

ΤΟ ΧΕΡΙ ΩΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΪΚΟΥ

Παραθέτω τον παρακάτω σχολιασμό που βρήκα ενδιαφέρον:

“Πρόκειται για αναθηματική προσφορά στον φρυγικό θεό Σαβάζιο. Αναθηματική προσφορά είναι «ένα αντικείμενο που αφήνεται σε έναν ιερό τόπο για τελετουργικούς λόγους». Στην συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για ένα ανθρώπινο χέρι στολισμένο με διάφορα σύμβολα και με τρία δάχτυλα υψωμένα, το οποίο μεταφερόταν πιθανώς σε πομπές τοποθετημένο πάνω σε ένα ραβδί. Υπάρχουν αρκετά τέτοια χέρια: στο Βρετανικό Μουσείο, στο Μουσείο του Λούβρου, στο Μουσείο Τέχνης Γουόλτερς στη Βαλτιμόρη κ.λπ. Όλα τα κομμάτια ανήκουν στην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μεταξύ περίπου 100-200 π.Χ. Αυτή η χρονολόγηση κάνει το θέμα ακόμη πιο ενδιαφέρον, επειδή το χέρι με τα τρία δάχτυλα υψωμένα σε μορφή ρωμαιοκαθολικής ευλογίας αποτελεί χαρακτηριστικό σύμβολο του χριστιανισμού”.

Ακολουθεί ένα κομμάτι που βρέθηκε στην Πομπηία το 1954 και φυλάσσεται στο Μουσείο της Μελβούρνης:

Θεός Σαβάζιος, το χέρι, Μουσείο Μελβούρνης
Θεός Σαβάζιος, Μουσείο Μελβούρνης

Αρχικά να πούμε ότι σε πολλά μέρη και σε διάφορες χρονικές περιόδους, έχουμε δει αντικείμενα παρόμοια με αυτά τα χέρια και τα σύμβολα που τα συνοδεύουν. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα χέρια, ιδιαίτερα το δεξί, αντιπροσωπεύουν τη θεία βούληση. Την περίοδο του πρώιμου χριστιανισμού, αιώνες μετά την ανάληψη του Α. Δ. Αμπεραμέντο σκαλίστηκαν προς τιμήν Του χέρια με τα τρία δάχτυλα, τον αντίχειρα, τον δείκτη και τον μέσο, ανυψωμένα σε μια θέση που αντιπροσωπεύει τις τρεις πρωταρχικές δυνάμεις της Δημιουργίας: τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα.

Το χέρι της εν λόγω φωτογραφίας χρησιμοποιείται για να δείξει τη δύναμη και τη σοφία μιας ειδωλολατρικής θεότητας, του Σαβάζιου. Εδώ τον βλέπουμε να φοράει στο κεφάλι του ένα φρυγικό σκούφο, σύμβολο που αργότερα υιοθετήθηκε από τη μασονία για να υποδηλώσει θρίαμβο. Ο σκούφος στεφανώνεται από μια ημισέληνο υποδηλώνοντας τη γονιμότητα και τις ενεργές δυνάμεις. Τα πόδια της θεότητας στηρίζονται πάνω σε μία κεφαλή κριαριού, επισημαίνοντας έτσι ότι η θεότητα αυτή βρίσκεται πάνω από την εωσφορική δύναμη. Ομοίως, στον αντίχειρα του χεριού βλέπουμε έναν ανανά, που συμβολίζει ότι η γονιμότητα της Αφροδίτης έχει βλαστήσει, καθώς ο αντίχειρας στην χειρομαντεία αντιπροσωπεύει την Αφροδίτη.

Στον καρπό του χεριού διακρίνουμε μια γυναίκα να θηλάζει ένα μωρό, συμβολίζοντας έτσι ότι οι τρεις θεϊκές δυνάμεις καθοδηγούν όλη την κύηση και τη γέννηση των ευλογημένων ψυχών. Η γυναίκα βρίσκεται σε ένα είδος σπηλιάς, όπως αντίστοιχα η Μαρία, η Μητέρα του Ιησού, γέννησε το γιο της σε μια φάτνη, περιτριγυρισμένη δηλαδή από απλότητα, λιτότητα και ταυτόχρονα, απομακρυσμένη από την κοσμική φασαρία και ό,τι αυτή συνεπάγεται.

Πάνω από την προαναφερθείσα σπηλιά υπάρχει ένας δίσκος με προσφορές, που συμβολίζει ότι η θεότητα προσφέρει το έλεός της σε όποιον το έχει ανάγκη. Επίσης, παρατηρούμε ένα ερπετό που, περιέργως, φαίνεται να έχει κεφάλι κόκορα. Αυτό αντιπροσωπεύει το αρχαίο Γνωστικό σύμβολο του Αμπράξας. Το ερπετό αντιπροσωπεύει δηλαδή τη φωτιά, ενώ το κεφάλι κόκορα παραπέμπει στον GAIO των Γνωστικών, ή στο πτηνό που στην αρχαία συμβολογία αντιπροσώπευε τον Ήλιο. Ωστόσο, πιο χαμηλά στο χέρι βλέπουμε ότι το εν λόγω φίδι εκτείνεται γύρω από τον παράμεσο και φαίνεται να πίνει από ένα αγγείο. Το “δαχτυλίδι” που σχηματίζεται από το σώμα του φίδιου γύρω από τον παράμεσο στην χειρομαντεία συμβολίζει τον πλανήτη Ερμή και ακριβώς με τη μετάλλαξη του Φιλοσοφικού Ερμή τρέφεται το Ιερό Φίδι Ντέβι-Κουνταλίνι. Να αναφερθούμε επίσης σε ένα ακόμα φίδι, που βρίσκεται τυλιγμένο γύρω από ένα κλαδί, το οποίο συμβολίζει στην Αλχημεία την τυλιγμένη φωτιά στη φυτική μας φύση. Στην εξωτερική πλευρά του χεριού βλέπουμε επίσης ένα φτερωτό κηρύκειο, ένα όργανο που παραπέμπει στα κανάλια Ιδά και Πινγκαλά που βρίσκονται στις δύο πλευρές της σπονδυλικής μας στήλης.

Παρατηρώντας το αντικείμενο βλέπουμε επίσης έναν αμφορέα αντιπροσωπευτικό του γυναικείου γιόνι, ένα μαχαίρι που μας θυμίζει το θάνατο του Εγώ, καθώς και βατράχια ή φρύνους και μία χελώνα, που βρίσκουμε πολύ συχνά σε μνημεία πρωτόγονων πολιτισμών και ανέκαθεν σχετίζονταν με τα σπερματικά νερά της πρώτης στιγμής…

Στην εξωτερική πλευρά αυτού του ιερού αντικειμένου, ακριβώς κάτω από τον δείκτη και τον μέσο, παρατηρούμε μια ζυγαριά, καθώς το εσωτερικό έργο πρέπει πάντα να γίνεται σύμφωνα με τα μέτρα και τα σταθμά της τέχνης της μεταστοιχείωσης

Επισυνάπτουμε και άλλα παραδείγματα:

Σε αυτό το δεύτερο γλυπτό αναπαρίσταται πάλι ο Θεός Σαβάζιος, αλλά αυτή τη φορά φέρει από πάνω του έναν αετό, ο οποίος πάντοτε συμβόλιζε το Αιώνιο Πνεύμα ή το Αληθινό Είναι στην Ανατολή και τη Δύση.

Ο Σαβάζιος ήταν θεότητα της Μικράς Ασίας και θεωρούνταν ο ιππέας Θεός και ουράνιος Πατέρας των Φρυγών. Η Φρυγία αποτελούσε περιοχή της Μικράς Ασίας που εκτεινόταν στο μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου της Ανατολίας, στην περιοχή που σήμερα αντιστοιχεί στην Τουρκία. Η Θράκη ήταν μια περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης, που σήμερα περιλαμβάνει μέρος της Βουλγαρίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Η λατρεία του εξαπλώθηκε από τη Μικρά Ασία στη Θράκη και έφτασε στην Αθήνα προς το τέλος του έκτου αιώνα π.Χ. Στην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εξαπλώθηκε ως στα δυτικά της επικράτειας της. Η μεταφορά του Σαβάζιου στον ρωμαϊκό κόσμο φαίνεται ότι έγινε σε μεγάλο βαθμό με τη μεσολάβηση της Περγάμου και της λατρείας του Δία Σαβάζιου. Στις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, όπως και στη φρυγική, το δεύτερο συνθετικό του ονόματος (-Zios) προέρχεται από το Dyeus, τον πρόδρομο του λατινικού Deus, “Θεός”, και του ελληνικού Ζεύς… Ως εκ τούτου, οι Έλληνες ερμήνευσαν τον φρυγικό Σαβάζιο ως Ζεύς ή Διόνυσο. Αναφορές στη λατρεία του Σαβάζιου υπάρχουν στις κωμωδίες του Αριστοφάνη, οι οποίες τονίζουν τον μη ελληνικό χαρακτήρα του θεού και τη χρήση τελετών γεμάτων έντονα συναισθήματα συνοδευόμενων από ζωντανή μουσική.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παραθέσω μερικά αποφθέγματα για συλλογισμό:

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αληθινή αφοσίωση είναι η πηγή της ηρεμίας».
Λα Μπρυγιέρ

«Κρύψτε προσεκτικά την αφοσίωσή σας και όσο για τα υπόλοιπα, μη δείχνετε πάντα παρά αυτό που νιώθετε πραγματικά μέσα σας. Όσο για τα έθιμα, μην κάνετε πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν μποροστά σε όλους».
Αγία Τερέζα

«Ο ουρανός ευνοεί πάντα το δίκαιο αίτημα».
Θερβάντες

«Η μεγαλύτερη ευσέβεια είναι η πιο κρυφή».
Sterne

«Ο κόσμος θα ήταν ορφανός αν δεν είχε τον Θεό».
Shattersbury

DO UTIDES
─«Δίνω για να δώσεις»─

KWEN KHAN KHU