Αγαπητοί/ες αναγνώστες/ριες
Σας στέλνω αυτή τη γκραβούρα που φέρει τον τίτλο…
…TRISTITIA
─‘Η λύπη’─
Ανήκει σε μια σειρά τεσσάρων μερών σχετικά με τα αρνητικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Η σειρά σχεδιάστηκε και εκδόθηκε το 1592 στην Κολωνία της Γερμανίας από τον Raphael Sadeler -1560-1628- με βάση το σχέδιο του φλαμανδού ζωγράφου Μέρτεν ντε Φος -1532-1603-.
Σε αυτή την γκραβούρα μπορούμε να δούμε σε πρώτο πλάνο μια νεαρή γυναίκα, ημίγυμνη, με τα χέρια υψωμένα ─Tristitia, «η θλίψη»─. Είναι καθισμένη μπροστά από μια σπηλιά. Γύρω της βρίσκονται τέσσερα ζώα: μια κουκουβάγια, ένα φίδι, ένας αρουραίος και ένας σκύλος που αλυχτά. Στα αριστερά του κεντρικού πλάνου, μια γυναίκα με κεφάλι φιδιού ─μια μέδουσα─ καταβροχθίζει μια καρδιά ─Invidia, «ο φθόνος»─, και ένα πρόσωπο με ένα φτερό διαβόλου και ένα φτερό αγγέλου κρατάει ένα φίδι με τα δύο χέρια ─Zelotypia, «η ζήλια»─. Στα δεξιά του κεντρικού πλάανου, μια γυναίκα διαπερασμένη από ένα δόρυ ─προσωποποίηση της απελπισίας─ και μια γυναίκα που προσεύχεται: ο θρήνος.
Στο βάθος η πολιορκία μιας πόλης ─αριστερά─ και ένα ναυάγιο ─δεξιά─.
Αγαπητοί φίλοι, τι σημαίνουν όλα αυτά;
Ο καλλιτέχνης θέλησε να μας δείξει πού μπορούν να μας οδηγήσουν οι ψυχικές και ψυχολογικές μας αδυναμίες όταν μπαίνουμε στη ΓΟΗΤΕΙΑ Ή ΤΗΝ ΤΑΥΤΙΣΗ με τις εντυπώσεις που λαμβάνουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας και της καθημερινότητάς μας.
Όταν ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ, πέφτουμε σε εσωτερική δυστυχία και τα ελαττώματα μας εκμεταλλεύονται την ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΗ μας για να εκδηλωθούν με διάφορους τρόπους και να μας οδηγήσουν έτσι στη σύγχυση και την ΤΡΕΛΑ.
Η γκραβούρα μας δείχνει ξεκάθαρα την Ουσία μας ─ημιγυμνή λόγω της έλλειψης αξιών─ και περιτριγυρισμένη από κάποια ζωώδη όντα, μεταξύ των οποίων ένας αρουραίος ─αλληγορία της λαγνείας─, ένα φίδι ─σύμβολο των κρυφών παθών μέσα μας─, ένα σκυλί που αλυχτά ─που δεν αντιπροσωπεύει, σε αυτή την περίπτωση, την πίστη, αλλά τα ουρλιαχτά που προκαλούν οι φόβοι και τα ένστικτά μας─. Τέλος, στο επάνω κεντρικό μέρος βλέπουμε μια κουκουβάγια, ένα ζωάκι που μας καλεί να είμαστε πάντα σε εγρήγορση για να μην πέσουμε θύματα των δυσάρεστων εντυπώσεων που μπορεί να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή της ύπαρξής μας.
Στα αριστερά του κεντρικού επιπέδου, όπως έχουμε ήδη αναφέρει προηγουμένως, μπορούμε να διακρίνουμε μια μέδουσα ─μια μορφή του ζωικού Εγώ μας─ που περπατά καταβροχθίζοντας μια καρδιά. Σίγουρα, όταν είμαστε ΤΑΥΤΙΣΜΕΝΟΙ με τα γεγονότα της καθημερινής ζωής, πολλά από τα ελαττώματα μας προσπαθούν γρήγορα να μας αποθαρρύνουν, όπως κάνει αυτή η μέδουσα. Το Εγώ καταστρέφει τα συναισθήματά μας και μας βυθίζει στην κατάθλιψη.
Ομοίως, η ψυχική μας ζωή μετατρέπεται σε μια αρκετά παράξενη δυαδικότητα. Από τη μία πλευρά, φαίνεται ότι έχουμε ένα ουσιαστικό ή θεϊκό μέρος –τον άνθρωπο με το αγγελικό φτερό– και από την άλλη, ο ίδιος άνθρωπος αντιπροσωπεύει μια σκοτεινή κατάσταση –τον ίδιο άνθρωπο με ένα σκοτεινό φτερό ή φτερό νυχτερίδας–. Εκεί βρίσκεται το ΕΓΩ στην πολλαπλότητα του.
Στα δεξιά του κεντρικού επιπέδου βλέπουμε καθαρά την ίδια μας την Ουσία να διαπερνάται από ένα δόρυ. Αυτό μας θυμίζει εκείνες τις στιγμές στις οποίες είμαστε γεμάτοι από έναν βαθύ ηθικό πόνο και αναζητούμε παρηγοριά με κάποιον τρόπο…
Η γυναίκα που βλέπουμε να προσεύχεται συμβολίζει την ψυχολογική θλίψη στην οποία βυθιζόμαστε όταν αναζητούμε μια κατάσταση εσωτερικής ηρεμίας μέσω της προσευχής ή του διαλογισμού. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι, όταν μας χτυπά μια κρίση, πρέπει να καταφεύγουμε γρήγορα στον ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ. Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΠΟΙΗΣΗ είναι μια πόρτα που ανοίγει για να μας προσφέρει εσωτερική ηρεμία και αυτοέλεγχο.
Στο βάθος, η πόλη που βλέπουμε να πολιορκείται είναι η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΗ μας, η οποία καταλήγει να τυλίγεται στις εγωικές φλόγες, με συνέπεια την αυτοκαταστροφή του ψυχικού μας μηχανισμού. Ομοίως, η βάρκα ή το πλοίο που βλέπουμε να ναυαγεί στο επάνω δεξί μέρος της γκραβούρας παραπέμπει στο ναυάγιο της εσωτερικής μας εργασίας όταν ΕΧΟΥΜΕ ΞΕΧΑΣΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι αυτή η γκραβούρα απευθύνεται σε μια γυναίκα ─είναι θηλυκή─, γι' αυτό και η μετάφρασή μας παρουσιάζεται σαν να μιλάει μια γυναίκα ─η θλίψη─.
Η μητέρα των ανησυχιών, από τον τρόπο που είναι δομημένη η φράση, είναι περισσότερο το άγχος παρά η ζήλια και αυτό που λέει η φράση είναι ότι το άγχος δεν θέλει να έρθουν τα πράγματα που πλησιάζουν.
Ας δούμε τώρα τη μετάφραση της λατινικής φράσης:
«Non annis sed victa situ, sed et obsita pannis
In gemitu insomnem duco moestisima vitam
Afflictam obtundi me desperatio, fusam
Invidia absumit, tum me sine fine procellis
Zelotypa inuoluit, curarum prodiga Mater,
Anxia vestigans, quae non velit obuia ferri:
Ac nisi Diua suam mihi Commiseratio dextram
Porrigat, hac equidem non unquam fasce leuabor».
Μετάφραση: «Νικημένη, όχι από τα χρόνια, αλλά από την κατάσταση και επιπλέον καλυμμένη με κουρέλια, πολύ θλιμμένη, με στεναγμούς περνάω τη ζωή μου χωρίς να κοιμάμαι. Όταν είμαι πια συντετριμμένη, η απελπισία με αποδυναμώνει. Όταν είμαι καταβεβλημένη, ο φθόνος με κατατρώει. Έπειτα η ζήλια με τυλίγει με ατέλειωτες καταιγίδες και η αγωνία, σπάταλη Μητέρα των ανησυχιών, αναζητώντας τα πράγματα που πλησιάζουν, δεν θέλει να τα αφήσει να έρθουν: Κι αν η θεϊκή συμπόνια δεν μου απλώσει το δεξί της χέρι, συνεχίζοντας με αυτό τον τρόπο, σίγουρα, δεν θα απαλλαγώ ποτέ από το βάρος».
Σας προσθέτω μερικές φράσεις για συλλογισμό:
«Έσχατη ανθρώπινη φιλοσοφία: να είσαι έτοιμος για ό,τι έρθει».
Κεβέδο
«Τι είναι ένας φιλόσοφος; Ένας άνθρωπος που, αν τον ακούσεις, σίγουρα θα σε κάνει πιο ελεύθερο από όλους τους πραίτορες».
Επίκτητος
«Οι συνήθειες των φιλοσόφων δεν συνάδουν με τις αρχές τους, αλλά αν ζούσαν όπως διδάσκουν, θα δίδασκαν πώς πρέπει να ζει κανείς».
Σενέκας
«Η φιλοσοφία είναι μια ανώτερη παθολογία».
Hebbel
«Η φιλοσοφία είναι η ιστορία του ανθρώπινου λάθους με μερικές σπίθες φωτός».
Othon Gruppe
EX AEQUO ET BONO.
─‘Σύμφωνα με το ορθό και το δίκαιο’.
KWEN KHAN KHU
